{"id":730684,"date":"2022-11-21T11:00:24","date_gmt":"2022-11-21T18:00:24","guid":{"rendered":"https:\/\/www.questionpro.com\/blog\/uygunluk-onyargisi-nedir-turleri-ipuclari-ve-ornekler\/"},"modified":"2022-11-21T11:00:24","modified_gmt":"2022-11-21T11:00:24","slug":"uygunluk-onyargisi-nedir-turleri-ipuclari-ve-ornekler","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.questionpro.com\/blog\/tr\/uygunluk-onyargisi-nedir-turleri-ipuclari-ve-ornekler\/","title":{"rendered":"Uygunluk \u00d6nyarg\u0131s\u0131: Nedir, T\u00fcrleri, \u0130pu\u00e7lar\u0131 ve \u00d6rnekler"},"content":{"rendered":"
\u00c7evremizdeki y\u00fczden fazla farkl\u0131 \u00f6nyarg\u0131 t\u00fcr\u00fcnden biri olan ve bandwagon etkisi olarak da bilinen uygunluk \u00f6nyarg\u0131s\u0131na bakaca\u011f\u0131z.<\/span><\/p>\n Hepimiz i\u015f yerinde kabul g\u00f6rmek istedi\u011fimizden, kendimizi “ait” hissedece\u011fimiz gruplara uyum sa\u011flamaya \u00e7al\u0131\u015fmak insan do\u011fas\u0131nda vard\u0131r. Farkl\u0131 derecelerde de olsa, uyum sa\u011flamak herkesin do\u011fas\u0131nda vard\u0131r.<\/span><\/p>\n Ancak bilin\u00e7siz \u00f6nyarg\u0131n\u0131n bir belirtisi oldu\u011fu i\u00e7in, tarafs\u0131z yarg\u0131lara varma kapasitemizi zay\u0131flatabilir. Bu nedenle, liderlerin bunu fark etmemesi veya \u00f6nemsememesi vizyonumuzu ve \u015firketimizin ba\u015far\u0131s\u0131n\u0131 s\u0131n\u0131rlayabilir.<\/span><\/p>\n Bu blogda uygunluk \u00f6nyarg\u0131s\u0131n\u0131, t\u00fcrlerini, ipu\u00e7lar\u0131n\u0131 ve \u00f6rneklerini tart\u0131\u015faca\u011f\u0131z. <\/span><\/p>\n Uyum \u00f6nyarg\u0131s\u0131, derinlerde yatan bir ait olma arzusu nedeniyle davran\u0131\u015flar\u0131m\u0131z\u0131 gruba uyacak \u015fekilde de\u011fi\u015ftirdi\u011fimizde ortaya \u00e7\u0131kar.<\/span><\/p>\n Parti \u00e7izgisini takip etmek i\u00e7in insanlar kendi ahlaki ve etik yarg\u0131lar\u0131n\u0131 kullanmak yerine di\u011fer insanlar\u0131n davran\u0131\u015flar\u0131n\u0131 taklit ederler. Amac\u0131m\u0131z bu olmasa bile, bu t\u00fcr davran\u0131\u015flar nesnellik kapasitemiz \u00fczerinde \u00f6nemli bir etkiye sahip olabilir.<\/span><\/p>\n Bunun klasik bir \u00f6rne\u011fi, iki arkada\u015f\u0131n\u0131zla bir restorandaysan\u0131z ve tatl\u0131 yemek istiyorsan\u0131z, ancak hepsi itiraz ediyorsa olabilir. Sonu\u00e7 olarak, siz de reddedersiniz – o nefis \u00e7ikolatal\u0131 kek dilimini ger\u00e7ekten istemedi\u011finize karar verdi\u011finiz i\u00e7in de\u011fil, herkes istedi\u011fi i\u00e7in.<\/span><\/p>\n \u00dcnl\u00fc psikolog Soloman Asch, akran bask\u0131s\u0131n\u0131n bir ki\u015fiyi nas\u0131l uyum sa\u011flamaya y\u00f6nlendirebilece\u011fini ara\u015ft\u0131rd\u0131. Deneklerin %75’i on iki \u00f6nemli deneme s\u0131ras\u0131nda en az bir kez uyum sa\u011flam\u0131\u015ft\u0131r. Kat\u0131l\u0131mc\u0131lar, kabul ettikleri yan\u0131ttan emin olmad\u0131klar\u0131n\u0131, ancak akranlar\u0131n\u0131n nas\u0131l tepki verebilece\u011fi endi\u015fesiyle buna ba\u011fl\u0131 kald\u0131klar\u0131n\u0131 itiraf ettiler.<\/span><\/p>\n D\u00f6rt farkl\u0131 uygunluk \u00f6nyarg\u0131s\u0131 t\u00fcr\u00fcn\u00fcn her biri hakk\u0131nda bilgi edinin.<\/span><\/p>\n Uyum, bir ki\u015finin ba\u015fka bir ki\u015fi veya grubun kendisinden bir \u015fey almak i\u00e7in yapt\u0131\u011f\u0131 bask\u0131ya boyun e\u011fmesidir. Ki\u015fi \u00f6zel hayat\u0131nda bu fikirlere kat\u0131lmayabilir, ancak ceza tehdidi veya bir \u015fey elde etme \u015fans\u0131 kabul etmesini sa\u011flayabilir.<\/span><\/p>\n \u0130\u00e7selle\u015ftirme, bir ki\u015fi \u00f6zel ve kamusal ya\u015fam\u0131nda \u00f6d\u00fcllendirici oldu\u011fu i\u00e7in etkiyi kabul etti\u011finde ortaya \u00e7\u0131kar.<\/span><\/p>\n \u00d6rnek olarak: Grubun bireyin g\u00f6r\u00fc\u015flerini benimsedi\u011fi ciddi derecede bir uyumluluk. Bu size t\u00fcm o siyasi i\u015f\u00e7ileri hat\u0131rlatm\u0131yor mu?<\/span><\/p>\n Birey, ba\u015fka bir grup veya ki\u015fiyle kendini tan\u0131mlayan tatmin edici bir ili\u015fki arzulad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in etkiyi kabul eder.<\/span><\/p>\n Bir polis memurunun ba\u015fka bir kolluk kuvvetine \u00e7ekildi\u011fi ve bunun b\u00f6yle devam etti\u011fi do\u011fru de\u011fil mi?<\/span><\/p>\n Bu durum, bir ki\u015fi grubun inan\u00e7lar\u0131na uyum sa\u011flayarak onlar\u0131 etkilemek ya da onlar\u0131n be\u011fenisini kazanmak istedi\u011finde ortaya \u00e7\u0131kar. Bu durumda ki\u015fi normatif etkide oldu\u011fu gibi d\u0131\u015far\u0131da b\u0131rak\u0131lmaktan korkmaz. Bunun yerine, gruptan iyi bir \u015fey elde etmek isterler.<\/span><\/p>\n \u0130\u015fyeri toplant\u0131lar\u0131nda uygunluk \u00f6nyarg\u0131s\u0131n\u0131 kontrol etmenize yard\u0131mc\u0131 olacak \u00fc\u00e7 basit ipucunu inceleyece\u011fiz.<\/span><\/p>\n \u015eimdi, bu \u00f6neri biraz etkisiz gibi g\u00f6r\u00fcnebilir! Sonu\u00e7ta, toplant\u0131 liderinin ba\u015flang\u0131\u00e7ta samimi bir konu\u015fma yaparak \u00f6rnek olmas\u0131 gerekmez mi? B\u00f6yle bir plan ideal bir d\u00fcnyada m\u00fckemmel bir anlam ifade eder.<\/span><\/p>\n Herkes patronla ayn\u0131 fikirde olma e\u011filimindedir, \u00e7\u00fcnk\u00fc sadece patron olduklar\u0131 i\u00e7in de\u011fil, ayn\u0131 zamanda g\u00fc\u00e7l\u00fc konumlar\u0131 nedeniyle ilk onlar konu\u015ftu\u011funda herkes ayn\u0131 fikirde oldu\u011fu i\u00e7in, bu da istemeden de olsa onlar\u0131n hakl\u0131 olmas\u0131 gerekti\u011fi fikrini yayar. (Bu, bandwagon etkisinin g\u00fc\u00e7l\u00fc d\u00f6ng\u00fcselli\u011fini g\u00f6stermektedir). Ancak ideal olmayan bir ortamda ya\u015fad\u0131\u011f\u0131m\u0131z i\u00e7in \u00f6nyarg\u0131larla m\u00fccadele etmek i\u00e7in elimizden gelen her \u015feyi yapmal\u0131y\u0131z.<\/span><\/p>\n Bu nedenle patron, kar\u015f\u0131t g\u00f6r\u00fc\u015flerin kabul edilebilir oldu\u011funu ve verimli bir tart\u0131\u015fma i\u00e7in gerekli oldu\u011funu g\u00f6stermek i\u00e7in di\u011fer t\u00fcm toplant\u0131 kat\u0131l\u0131mc\u0131lar\u0131n\u0131n \u00f6nce konu\u015fmas\u0131na izin vermelidir.<\/span><\/p>\n Son olarak, toplant\u0131larda oy kullanma konusunu hal\u0131n\u0131n alt\u0131na s\u00fcp\u00fcrmek m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir! Karar alma s\u00fcre\u00e7lerinden uygunluk \u00f6nyarg\u0131s\u0131n\u0131 ortadan kald\u0131rmak \u00e7ok \u00f6nemlidir \u00e7\u00fcnk\u00fc bu \u00f6nyarg\u0131 s\u0131kl\u0131kla yanl\u0131\u015f bir g\u00f6r\u00fc\u015f birli\u011fi ile sonu\u00e7lan\u0131r.<\/span><\/p>\n Neyse ki, basit bir \u00e7\u00f6z\u00fcm var: e\u015fzamanl\u0131 bir oylama sistemi olu\u015fturmak! Benim \u00f6nerim “ba\u015fparmak yukar\u0131, ba\u015fparmak a\u015fa\u011f\u0131” tekni\u011fidir. Oylama yaparken, her seferinde bir ki\u015finin konu\u015fmas\u0131na izin vermeyin \u00e7\u00fcnk\u00fc bu teknik, insanlar\u0131n ayn\u0131 fikirde olduklar\u0131 i\u00e7in de\u011fil, ayn\u0131 fikirde olmamak istemedikleri i\u00e7in oy kullanmalar\u0131na neden olabilir.<\/span><\/p>\n Bunun yerine, orada bulunan herkesten ayn\u0131 anda onaylamalar\u0131n\u0131 (evet) veya reddetmelerini (hay\u0131r) isteyin! Bu basit y\u00f6ntem, hi\u00e7 kimsenin ba\u015fkalar\u0131n\u0131n g\u00f6r\u00fc\u015flerinden a\u015f\u0131r\u0131 derecede etkilenmemesini sa\u011flar.<\/span><\/p>\n “\u015eeytan\u0131n avukat\u0131” terimi \u00e7o\u011fu insan\u0131n ka\u00e7\u0131nmay\u0131 tercih edece\u011fi k\u00f6t\u00fc bir \u00fcne sahip olsa da, bu bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131s\u0131n\u0131 da ifade edebilir. Bir ele\u015ftirmen atanmas\u0131, \u00f6nceki tavsiyede de belirtildi\u011fi gibi, verimli bir toplant\u0131 i\u00e7in gerekli olan bir\u00e7ok bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131s\u0131n\u0131n tart\u0131\u015f\u0131lmas\u0131n\u0131 sa\u011flar.<\/span><\/p>\n \u015eunu belirtmek gerekir ki, bir ki\u015finin bir kavram\u0131 ele\u015ftirmesi, onu reddetti\u011fi ya da olumlu olmayan ba\u015fka bir \u015fekilde ele ald\u0131\u011f\u0131 anlam\u0131na gelmez. Ele\u015ftirmeni nedenini sorgulayan biri olarak tasavvur edebiliriz-<\/span><\/p>\n Uygunluk \u00f6nyarg\u0131s\u0131 sinsidir, ancak \u00e7o\u011fu i\u015f yerinde bulunabilecek tek \u00f6nyarg\u0131 bu de\u011fildir. \u0130nsanlar\u0131 i\u015fe al\u0131rken \u00f6nyarg\u0131lardan kurtulabilirsiniz.<\/span><\/p>\n Bunu do\u011fru yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131zda daha iyi i\u015fe al\u0131mlar ve daha \u00e7e\u015fitli bir grup elde edersiniz. QuestionPro size yard\u0131mc\u0131 olmak ve sorular\u0131n\u0131z\u0131 yan\u0131tlamak i\u00e7in burada. Topluma uyum sa\u011flama ihtiyac\u0131 gibi \u00f6nyarg\u0131lar\u0131n i\u015fe al\u0131m kararlar\u0131n\u0131z\u0131n \u00f6n\u00fcne ge\u00e7mesine izin vermeyin.<\/span><\/p>\n QuestionPro’nun bir\u00e7ok ara\u00e7 ve se\u00e7ene\u011finin yard\u0131m\u0131yla uygunluk \u00f6nyarg\u0131s\u0131na kar\u015f\u0131 sava\u015fabilirsiniz. Adil, kat\u0131l\u0131yorum veya kat\u0131lm\u0131yorum ara\u015ft\u0131rman\u0131z\u0131 yapmak istiyorsan\u0131z hemen QuestionPro’yu kullan\u0131n.<\/span><\/p>\nUygunluk \u00f6nyarg\u0131s\u0131 nedir?<\/span><\/h2>\n
Uygunluk \u00f6nyarg\u0131s\u0131 t\u00fcrleri<\/span><\/h2>\n
\n
Uyumluluk<\/span><\/h3>\n<\/li>\n<\/ol>\n
\n
\u0130\u00e7selle\u015ftirme<\/span><\/h3>\n<\/li>\n<\/ol>\n
\n
Tan\u0131mlama<\/span><\/h3>\n<\/li>\n<\/ol>\n
\n
Entegrasyon uygunlu\u011fu<\/span><\/h3>\n<\/li>\n<\/ol>\n
Uygunluk \u00f6nyarg\u0131s\u0131 i\u00e7in ipu\u00e7lar\u0131<\/span><\/h2>\n
\n
Herkes konu\u015ftuktan sonra, patron en son kendi g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcn\u00fc ifade etmelidir.<\/span><\/h3>\n<\/li>\n<\/ul>\n
\n
E\u015fzamanl\u0131 bir oylama sistemi olu\u015fturun.<\/span><\/h3>\n<\/li>\n<\/ul>\n
\n
Birini “ele\u015ftirmen” olarak belirleyin.<\/span><\/h3>\n<\/li>\n<\/ul>\n
\n
Sonu\u00e7<\/span><\/h2>\n