Araştırmacı, sistematik bir sorgulama yürütürken bazen istemeden bazen de aktif olarak süreci etkiler. Bu, araştırma önyargısı olarak bilinir ve tıpkı diğer önyargı türleri gibi sonuçlarınızı etkileyebilir.
Önyargılı çalışma söz konusu olduğunda, katı ve hızlı kurallar yoktur, bu da basitçe herhangi bir zamanda ortaya çıkabileceği anlamına gelir. Deneysel hatalar ve ilgili tüm faktörlerin dikkate alınmaması, araştırmalarda önyargıya yol açabilir.
Düşük güvenilirliğe sahip çalışma sonuçlarının en yaygın nedenlerinden biri araştırma yanlılığıdır. Gayri resmi doğası nedeniyle araştırmadaki önyargıyı tanımlarken dikkatli olmalısınız. Oluşumunu azaltmak veya önlemek için özelliklerini tanıyabilmeniz gerekir. Bu makalede bunun ne olduğunu, türünü ve nasıl önleneceğini ele alacağız.
Araştırma önyargısı nedir?
Araştırma yanlılığı, deneyi yürüten araştırmacıların belirli bir sonucu ortaya koymak için bulguları değiştirdiği bir tekniktir. Genellikle deneyci önyargısı olarak bilinir.
Önyargı, araştırma tekniğinin veri analizinden ziyade deneyim ve yargıya dayanmasını sağlayan bir özelliğidir. Önyargı hakkında bilinmesi gereken en önemli şey, bunun birçok alanda kaçınılmaz olduğudur. Önyargılı görüşlerin etkilerini anlamak ve azaltmak, her türlü araştırma planlama sürecinin önemli bir parçasıdır.
Örneğin, sosyal araştırma konularını kullanırken belirli bir bakış açısının cazibesine kapılmak çok kolaydır ve bu da adilliği tehlikeye atar.
Örneklerle araştırma önyargısı türleri
Önyargı, nicel araştırma ve nitel araştırmanın hemen her alanında görülebilir ve hem anketi geliştirenden hem de katılımcılardan kaynaklanabilir. Doğrudan anketi yapandan kaynaklanan önyargı türleri, araştırmadaki tüm farklı önyargı türleri arasında başa çıkılması en kolay olanlardır. Şimdi en tipik araştırma önyargılarından bazılarına bakalım.
Tasarım önyargısı
Tasarım yanlılığı, bir araştırmacı çoğu deney türünde mevcut olan yanlı görüşleri yakalayamadığında ortaya çıkar. Bunun araştırmanızın organizasyonu ve yöntemleriyle bir ilgisi var. Araştırmacı bunun farkında olduğunu ve etkisini azaltmak için her türlü çabayı gösterdiğini kanıtlamalıdır.
Araştırma tamamlandıktan ve sonuçlar analiz edildikten sonra, başka bir tür tasarım yanlılığı gelişir. Bu durum, araştırmacıların orijinal kaygıları pozlamaya yansıtılmadığında ortaya çıkmaktadır ki bugünlerde bu durum çok sık yaşanmaktadır.
Örnek olarak, sağlık yardımlarıyla ilgili sorular içeren bir anket üzerinde çalışan bir araştırmacı, örneklem grubunun sınırlılıkları konusundaki farkındalığını gözden kaçırabilir. Test edilen grubun tamamının erkek olması ya da belirli bir yaşın üzerinde olması mümkündür.
Seçim veya örnekleme yanlılığı
Araştırmalarda, seçim yanlılığı kendini çeşitli şekillerde gösterir. Örnekleme yöntemi araştırmaya tercih kattığında, bu durum örnekleme yanlılığı olarak bilinir. Araştırma popülasyonunuzu temsil etmek üzere gönüllüler seçildiğinde ancak farklı deneyimleri olanlar göz ardı edildiğinde ortaya çıkar.
Örneğin, büyük ölçüde beyaz erkek gönüllülere dayanan bir hastalık araştırması, tüm topluma genellenemez. Kadınları ve diğer ırklardan veya topluluklardan insanları içerdiği yerlerde.
Prosedürel önyargı
Prosedürel yanlılık, anket katılımcılarına anketleri tamamlamaları için yetersiz zaman verildiğinde ortaya çıkan bir tür araştırma yanlılığıdır. Sonuç olarak katılımcılar, düşüncelerini doğru bir şekilde yansıtmayan yanlış bilgiler içeren yarım düşünceler sunmak zorunda kalmaktadır.
Bir başka çalışma yanlılığı türü de, anketi hızlı bir şekilde tamamlama olasılıkları daha yüksek olduğu için katılmaya zorlanan bireyleri kullanmak ve onlara başka şeyler yapmak için yeterli zaman bırakmaktır.
Örneğin, çalışanınızdan mola sırasında bir anket yapmasını isterseniz, baskı altında kalabilir ve bu da sonuçların geçerliliğini tehlikeye atabilir.
Yayın veya raporlama yanlılığı
Araştırmaları etkileyen bir tür önyargı da yayın önyargısıdır. Raporlama önyargısı olarak da bilinir. Olumlu sonuçların olumsuz veya boş sonuçlara göre daha fazla rapor edildiği bir durumu ifade eder. Belirli bir alandaki araştırma makalelerine yönelik yayın standartları, sıklıkla bu önyargıyı kendilerine yansıtmaktadır. Araştırmacılar bazen verilerin teorilerini yansıtmadığına inandıklarında elde ettikleri sonuçları açıklamamayı tercih etmektedirler.
Örnek olarak, antidepresan ilaç Reboxetine üzerine yedi araştırma yapılmıştır. Bunlardan sadece biri yayımlandı, diğerleri ise yayımlanmadı.
Ölçüm veya veri toplama yanlılığı
Veri toplama ve ölçüm tekniğindeki bir kusur ölçüm yanlılığına neden olur. Veri toplama yanlılığı, ölçüm yanlılığı olarak da bilinir. Hem nitel hem de nicel araştırma metodolojilerinde ortaya çıkar.
Nicel araştırmalarda ölçüm yanlılığının en yaygın biçimlerinden biri araç yanlılığıdır. Kusurlu bir ölçek, nicel bir deneyde araç yanlılığı yaratacak ve deneysel süreci geçersiz kılacaktır. Nicel araştırmalarda veri toplama yöntemleri, araştırma popülasyonunuz için uygun olmayan bir yaklaşım kullandığınızda ortaya çıkabilir.
Örneğin, internet erişimi olmayanlardan e-posta yoluyla veya web siteniz üzerinden bir anket yapmalarını isteyebilirsiniz.
Nitel araştırmalarda veri toplama yanlılığı, yapılandırılmamış bir görüşme sırasında uygun olmayan anket soruları sorulduğunda ortaya çıkar. Kötü anket soruları, görüşülen kişiyi varsayımlarda bulunmaya yönlendiren sorulardır. Denekler, eleştirilmekten korktukları için sosyal açıdan yanlış yanıtlar vermekten genellikle çok çekinirler.
Örnek olarak, bir konu bir röportajda homofobik veya ırkçı olarak görünmekten kaçınmaya çalışabilir.
Sonuç
Araştırmalardaki önyargıları ve bunlarla nasıl başa çıkılacağını anlamalısınız. Herhangi bir biçimde onu tanımak için net bir fikre sahip olmak da gereklidir. Araştırmalardaki farklı önyargı türlerini bilmek, bunları kolayca tespit etmenizi sağlar.
QuestionPro, araştırma önyargısı ile başa çıkmanıza yardımcı olabilecek çok sayıda araç ve ayar sunar. Orijinal önyargısız nicel veya nitel araştırmanızı yapmak istiyorsanız QuestionPro’yu bugün deneyin.
